يك محقق مسائل خانواده به‌نام والرستين يك تحقيق طولاني به مدت 15 سال بر روي كودكاني كه والدين آنها طلاق گرفته بودند، انجام داد.
وي پس از مصاحبه با كودكان 131 خانواده كه والدين آنها از هم جدا شده بودند، به اين نتيجه رسيد كه اين كودكان مدت‌ها غمگين بوده‌اند و حدود يك سوم كودكان در طي 5 سال اول بعد از طلاق دچار افسردگي شدند. تحقيق وي نشان داد كه وضعيت پسرها در تحصيل، رابطه با همسالان و رفتار خشن با اعضاي خانواده بدتر از دخترها بوده است، در حالي كه دخترهايي كه زيرسن بلوغ بوده و والدين آنها از هم طلاق گرفته بودند، سازگاري بيشتري با شرايط داشتند. با توجه به مسائل فوق، بايد متوجه شده باشيد كه تطابق كودكان با تغييرات ناشي از طلاق چه اهميت ويژه‌اي مي‌تواند داشته باشد. اما گاهي طلاق اجتناب ناپذير است و قصد اين نوشته هم اين نيست كه هشدار نسبت به وضعيت كودكان طلاق را تكرار كند: مسئله اين است كه نقش والدين در ايجاد تطابق انكارناپذير بوده و مي‌توان به‌سادگي،با در پيش گرفتن رفتارهاي درست و صحيح در مقابل همسر و فرزندان، محيط بهتري را براي فرزندان طلاق به وجود آورد.
ترجمان طلاق
بهترين كار اين است كه شما و همسرتان، هر دو به كودكتان در مورد طلاق توضيح دهيد. بايد حتما مطمئن شويد كه كودك شما متوجه اين موضوع شده است كه شما هنوز دوستش داريد و مراقبش هستيد. راحت، آرام و صادقانه با فرزندتان صحبت كنيد و از بحث‌وجدل و استفاده از عبارات نامانوس خودداري كنيد. به‌عنوان مثال مي‌توانيد به كودك خود اين‌گونه بگوييد كه من و مادرت (يا پدرت) در كنار هم مشكلات بسيار زيادي داشتيم و بنابراين فكر مي‌كنيم كه بهترين كار براي همه ما اين است كه از هم جدا شويم.
بچههاي خشم
پس از طلاق، ممكن است كودك در مورد مسائل كلي نظير جايي كه در آينده در آنجا زندگي خواهد كرد و يا مدرسه‌اي كه قرار است برود، نگران شود. بايد سعي شود تغييرات زندگي كودك به حداقل ممكن برسد. اگر برخي از اين تغييرات در حداقل ممكن بوده و با ثبات باشند به‌طوري كه پس از مدتي، وجود آنها براي كودك عادي شود. اين موضوع به كودكان كمك مي‌كند، تا احساس امنيت بيشتري داشته باشند. علاوه بر اين، كودك ممكن است واكنش‌هاي احساسي بسيار قوي به استرس ناشي از طلاق نشان دهد؛ واكنش‌هايي نظير اندوه، اضطراب و يا افسردگي، اما شايع‌ترين واكنش، خشم است. اين خشم ممكن است فرو خورده شود و منجر به افسردگي شود و يا به بيرون ريخته شود و مشكلات رفتاري ايجاد كند.
بازگشت به گذشته
در طي اين دوران پر استرس، احتمال دارد برخي از اطفال رفتارهايي را نشان دهند كه در دوران نوزادي و اوايل كودكيشان داشته‌اند. به‌عنوان مثال، ممكن است آنها بخواهند كه والدينشان به آنها غذا بدهند و يا اينكه مجددا شروع به مكيدن شستشان كنند و يا جاي خود را هنگام خواب خيس كنند. علاوه بر اين، بايد در نظر داشته باشيد كه بروز واكنش‌هايي نظير اضطراب جدايي در كودكان در اثر ترس از احتمال رها شدن آنها توسط والدين نيز يك واكنش شايع است. جهت كمك به كاهش استرس، كار مهمي كه مي‌توانيد انجام دهيد، دادن وقت بيشتر به كودك جهت انجام امور روزمره‌اش است. غير از اين، صرف وقت و رابطه دو طرفه شما با كودكتان مي‌تواند بسيار كمك كننده باشد. كار ديگري كه مي‌توانيد جهت افزايش روحيه و كاهش استرس كودكان انجام دهيد، اين است كه از يكي از افراد خانواده و يا يك دوست خانوادگي كه از جنسيت والد طلاق گرفته است، خواهش كنيد كه مدتي را با كودك شما بگذراند و به‌وي آرامش دهد. انجام اين موارد همگي به كاهش استرس كودك كمك مي‌كنند.
كودكان خود را از جنگ و جدل‌هاي طلاق تا مي‌توانيد، دور كنيد.
چند نكته كاربردي
همان‌گونه كه گفته شد، سازگاري بهتر و سريع‌تر كودك با طلاق و جدايي والدين عمدتا بستگي به اين دارد كه والدين چگونه با يكديگر و نيز با كودكشان تعامل دارند. چند نكته بسيار مهم وجود دارند كه والدين در هنگام طلاق بايد حتما به‌خاطر داشته باشند.
هرگز كودك خود را مجبور نكنيد تا بين والدين، يكي از آنها را انتخاب كند.
هيچگاه از كودك به‌عنوان وسيله‌اي جهت ردوبدل كردن پيغام بين يكديگر استفاده نكنيد.
هرگز در مورد مسائلي كه به سرپرستي كودكتان، حمايت از وي و يا آينده وي مربوط مي‌شود، در حضور كودكتان بحث‌وجدل نكنيد. از تخليه اطلاعاتي كودك در مورد همسرتان پرهيز كنيد.
هيچگاه از كودك خود به‌عنوان ابزاري جهت اذيت و آزار همسرتان استفاده نكنيد.
مهم‌تر از همه، هرگز به كودكتان در مورد همسرتان بد نگوييد. بچههاي شما به‌خوبي مي‌فهمند كه آنها مخلوطي از هر دو والد هستند. چنانچه شما به‌طور مداوم از همسرتان بد بگوييد و وي را مقصر و يك آدم نادرست قلمداد كنيد، آنگاه كودكان شما حتي شايد به خودشان نيز شك كنند.
بيم‌ها و اميدها
بسياري از بچه‌ها به‌ويژه در سنين قبل از مدرسه فكر مي‌كنند كه آنها به سبب طلاق والدينشان مورد سرزنش هستند. فكر مي‌كنند كه اگر آنها بچههاي بدي نبودند، احتمال داشت كه والدين آنها با يكديگر بمانند و از هم جدا نشوند. حتي ممكن است كه در مواردي ناگهان خشمگين شوند و آرزوي مرگ يكي از والدين خود را بكنند. شما بايد مكررا به كودك خود اطمينان دهيد كه آنها هيچ‌گونه تقصيري در مورد طلاق ندارند. بچه‌ها به‌ويژه چنانچه در سنين ابتدايي باشند هنوز اميد دارند كه والدين آنها شايد دوباره به يكديگر برگردند. صرف وقت هر يك از والدين به‌طور جداگانه با كودك مي‌تواند در سازگار شدن كودك شما با اين واقعيت كه والدين وي اكنون زندگي جداگانه‌اي دارند، بسيار كمك كننده باشد.
لوسشان نكنيد
شايد شما تصميم بگيريد كه جهت كاهش اندوه كودكتان در اثر طلاق، تعدادي از وظايف پدري و يا مادري خود را كاهش دهيد. توجه داشته باشيد كه انجام اين عمل تنها موجب لوس شدن كودك و نيز احساس عدم امنيت بيشتر در وي خواهد شد. بچه‌ها در واقع خودشان ترجيح مي‌دهند كه يك زندگي منظم و يك برنامه معمول با حد و مرزهاي مشخص داشته باشند، حتي اگر در ظاهر، از وجود محدوديت‌ها ناراضي باشند. چنانچه كودك مدت زماني را با يك والد و مدتي را با ديگري سپري كند، بهتر است كه پدر و مادر سعي كنند تا قوانين مشابهي براي زندگي كودكشان داشته باشند. رعايت محدوديت‌ها و پرهيز از دادن آزادي بيش از حد به‌ويژه در كودكان قبل از بلوغ اهميت دارد زيرا آنها بيشتر امكان دارد كه درگير فعاليت‌هاي پرخطر شوند.
توسل به مشاوره
آسيب روحي ناشي از طلاق در برخي از والدين ممكن است به‌قدري شديد باشد كه آنها حتي از فرزندانشان جهت كاهش ناراحتي و يا حتي راهنمايي كمك بگيرند. والدين بايد از درخواست چنين مسئوليت‌هايي كه خاص افراد بزرگسال است، پرهيز كنند. تغييرات و ناراحتي ناشي از طلاق براي هر كسي سخت است. بسياري از افرادي كه طلاق مي‌گيرند، شايد به مشاوره احتياج داشته باشند. حفظ و نگهداري سلامت احساسي و روحي شما در كمك كردن و همراهي كودكانتان در خلال اين دوران سخت، بسيار كمك كننده است.
چنانچه كودك دچار مسائلي نظير مشكلات تحصيلي، رفتارهاي وسواسي و يا هراس‌هاي غيرطبيعي، مشكلات خواب، مشكلات تغذيه‌اي و يا تغييرات شخصيتي شده باشد، انجام مشاوره براي وي بسيار مفيد و كمك كننده خواهد بود.
حق با بچه‌هاست
پس از طلاق، قاعدتا تنها كاري كه نمي‌خواهيد انجام بدهيد تماس و ارتباط با همسرتان است.با اينكه سخت است ولي بهتر است به‌خاطر فرزندتان با كمك همسر سابقتان تلاش كنيد كه به اهداف مشتركي كه همه والدين براي فرزندانشان دارند، برسيد. سعي كنيد هميشه به اين فكر كنيد كه بچه‌هايتان چه نيازهايي دارند نه اينكه شما چه مي‌خواهيد. در نظر داشته باشيد كه كمك به كودكانتان جهت نگهداري يك ارتباط قوي و عاطفي با هر دو والد مهم‌ترين عمل براي كمك به فرزندانتان جهت سازگاري با طلاق است
وي پس از مصاحبه با كودكان 131 خانواده كه والدين آنها از هم جدا شده بودند، به اين نتيجه رسيد كه اين كودكان مدت‌ها غمگين بوده‌اند و حدود يك سوم كودكان در طي 5 سال اول بعد از طلاق دچار افسردگي شدند. تحقيق وي نشان داد كه وضعيت پسرها در تحصيل، رابطه با همسالان و رفتار خشن با اعضاي خانواده بدتر از دخترها بوده است، در حالي كه دخترهايي كه زيرسن بلوغ بوده و والدين آنها از هم طلاق گرفته بودند، سازگاري بيشتري با شرايط داشتند. با توجه به مسائل فوق، بايد متوجه شده باشيد كه تطابق كودكان با تغييرات ناشي از طلاق چه اهميت ويژه‌اي مي‌تواند داشته باشد. اما گاهي طلاق اجتناب ناپذير است و قصد اين نوشته هم اين نيست كه هشدار نسبت به وضعيت كودكان طلاق را تكرار كند: مسئله اين است كه نقش والدين در ايجاد تطابق انكارناپذير بوده و مي‌توان به‌سادگي،با در پيش گرفتن رفتارهاي درست و صحيح در مقابل همسر و فرزندان، محيط بهتري را براي فرزندان طلاق به وجود آورد.
ترجمان طلاق
بهترين كار اين است كه شما و همسرتان، هر دو به كودكتان در مورد طلاق توضيح دهيد. بايد حتما مطمئن شويد كه كودك شما متوجه اين موضوع شده است كه شما هنوز دوستش داريد و مراقبش هستيد. راحت، آرام و صادقانه با فرزندتان صحبت كنيد و از بحث‌وجدل و استفاده از عبارات نامانوس خودداري كنيد. به‌عنوان مثال مي‌توانيد به كودك خود اين‌گونه بگوييد كه من و مادرت (يا پدرت) در كنار هم مشكلات بسيار زيادي داشتيم و بنابراين فكر مي‌كنيم كه بهترين كار براي همه ما اين است كه از هم جدا شويم.
بچههاي خشم
پس از طلاق، ممكن است كودك در مورد مسائل كلي نظير جايي كه در آينده در آنجا زندگي خواهد كرد و يا مدرسه‌اي كه قرار است برود، نگران شود. بايد سعي شود تغييرات زندگي كودك به حداقل ممكن برسد. اگر برخي از اين تغييرات در حداقل ممكن بوده و با ثبات باشند به‌طوري كه پس از مدتي، وجود آنها براي كودك عادي شود. اين موضوع به كودكان كمك مي‌كند، تا احساس امنيت بيشتري داشته باشند. علاوه بر اين، كودك ممكن است واكنش‌هاي احساسي بسيار قوي به استرس ناشي از طلاق نشان دهد؛ واكنش‌هايي نظير اندوه، اضطراب و يا افسردگي، اما شايع‌ترين واكنش، خشم است. اين خشم ممكن است فرو خورده شود و منجر به افسردگي شود و يا به بيرون ريخته شود و مشكلات رفتاري ايجاد كند.
بازگشت به گذشته
در طي اين دوران پر استرس، احتمال دارد برخي از اطفال رفتارهايي را نشان دهند كه در دوران نوزادي و اوايل كودكيشان داشته‌اند. به‌عنوان مثال، ممكن است آنها بخواهند كه والدينشان به آنها غذا بدهند و يا اينكه مجددا شروع به مكيدن شستشان كنند و يا جاي خود را هنگام خواب خيس كنند. علاوه بر اين، بايد در نظر داشته باشيد كه بروز واكنش‌هايي نظير اضطراب جدايي در كودكان در اثر ترس از احتمال رها شدن آنها توسط والدين نيز يك واكنش شايع است. جهت كمك به كاهش استرس، كار مهمي كه مي‌توانيد انجام دهيد، دادن وقت بيشتر به كودك جهت انجام امور روزمره‌اش است. غير از اين، صرف وقت و رابطه دو طرفه شما با كودكتان مي‌تواند بسيار كمك كننده باشد. كار ديگري كه مي‌توانيد جهت افزايش روحيه و كاهش استرس كودكان انجام دهيد، اين است كه از يكي از افراد خانواده و يا يك دوست خانوادگي كه از جنسيت والد طلاق گرفته است، خواهش كنيد كه مدتي را با كودك شما بگذراند و به‌وي آرامش دهد. انجام اين موارد همگي به كاهش استرس كودك كمك مي‌كنند.
كودكان خود را از جنگ و جدل‌هاي طلاق تا مي‌توانيد، دور كنيد.
چند نكته كاربردي
همان‌گونه كه گفته شد، سازگاري بهتر و سريع‌تر كودك با طلاق و جدايي والدين عمدتا بستگي به اين دارد كه والدين چگونه با يكديگر و نيز با كودكشان تعامل دارند. چند نكته بسيار مهم وجود دارند كه والدين در هنگام طلاق بايد حتما به‌خاطر داشته باشند.
هرگز كودك خود را مجبور نكنيد تا بين والدين، يكي از آنها را انتخاب كند.
هيچگاه از كودك به‌عنوان وسيله‌اي جهت ردوبدل كردن پيغام بين يكديگر استفاده نكنيد.
هرگز در مورد مسائلي كه به سرپرستي كودكتان، حمايت از وي و يا آينده وي مربوط مي‌شود، در حضور كودكتان بحث‌وجدل نكنيد. از تخليه اطلاعاتي كودك در مورد همسرتان پرهيز كنيد.
هيچگاه از كودك خود به‌عنوان ابزاري جهت اذيت و آزار همسرتان استفاده نكنيد.
مهم‌تر از همه، هرگز به كودكتان در مورد همسرتان بد نگوييد. بچههاي شما به‌خوبي مي‌فهمند كه آنها مخلوطي از هر دو والد هستند. چنانچه شما به‌طور مداوم از همسرتان بد بگوييد و وي را مقصر و يك آدم نادرست قلمداد كنيد، آنگاه كودكان شما حتي شايد به خودشان نيز شك كنند.
بيم‌ها و اميدها
بسياري از بچه‌ها به‌ويژه در سنين قبل از مدرسه فكر مي‌كنند كه آنها به سبب طلاق والدينشان مورد سرزنش هستند. فكر مي‌كنند كه اگر آنها بچههاي بدي نبودند، احتمال داشت كه والدين آنها با يكديگر بمانند و از هم جدا نشوند. حتي ممكن است كه در مواردي ناگهان خشمگين شوند و آرزوي مرگ يكي از والدين خود را بكنند. شما بايد مكررا به كودك خود اطمينان دهيد كه آنها هيچ‌گونه تقصيري در مورد طلاق ندارند. بچه‌ها به‌ويژه چنانچه در سنين ابتدايي باشند هنوز اميد دارند كه والدين آنها شايد دوباره به يكديگر برگردند. صرف وقت هر يك از والدين به‌طور جداگانه با كودك مي‌تواند در سازگار شدن كودك شما با اين واقعيت كه والدين وي اكنون زندگي جداگانه‌اي دارند، بسيار كمك كننده باشد.
لوسشان نكنيد
شايد شما تصميم بگيريد كه جهت كاهش اندوه كودكتان در اثر طلاق، تعدادي از وظايف پدري و يا مادري خود را كاهش دهيد. توجه داشته باشيد كه انجام اين عمل تنها موجب لوس شدن كودك و نيز احساس عدم امنيت بيشتر در وي خواهد شد. بچه‌ها در واقع خودشان ترجيح مي‌دهند كه يك زندگي منظم و يك برنامه معمول با حد و مرزهاي مشخص داشته باشند، حتي اگر در ظاهر، از وجود محدوديت‌ها ناراضي باشند. چنانچه كودك مدت زماني را با يك والد و مدتي را با ديگري سپري كند، بهتر است كه پدر و مادر سعي كنند تا قوانين مشابهي براي زندگي كودكشان داشته باشند. رعايت محدوديت‌ها و پرهيز از دادن آزادي بيش از حد به‌ويژه در كودكان قبل از بلوغ اهميت دارد زيرا آنها بيشتر امكان دارد كه درگير فعاليت‌هاي پرخطر شوند.
توسل به مشاوره
آسيب روحي ناشي از طلاق در برخي از والدين ممكن است به‌قدري شديد باشد كه آنها حتي از فرزندانشان جهت كاهش ناراحتي و يا حتي راهنمايي كمك بگيرند. والدين بايد از درخواست چنين مسئوليت‌هايي كه خاص افراد بزرگسال است، پرهيز كنند. تغييرات و ناراحتي ناشي از طلاق براي هر كسي سخت است. بسياري از افرادي كه طلاق مي‌گيرند، شايد به مشاوره احتياج داشته باشند. حفظ و نگهداري سلامت احساسي و روحي شما در كمك كردن و همراهي كودكانتان در خلال اين دوران سخت، بسيار كمك كننده است.
چنانچه كودك دچار مسائلي نظير مشكلات تحصيلي، رفتارهاي وسواسي و يا هراس‌هاي غيرطبيعي، مشكلات خواب، مشكلات تغذيه‌اي و يا تغييرات شخصيتي شده باشد، انجام مشاوره براي وي بسيار مفيد و كمك كننده خواهد بود.
حق با بچه‌هاست
پس از طلاق، قاعدتا تنها كاري كه نمي‌خواهيد انجام بدهيد تماس و ارتباط با همسرتان است.با اينكه سخت است ولي بهتر است به‌خاطر فرزندتان با كمك همسر سابقتان تلاش كنيد كه به اهداف مشتركي كه همه والدين براي فرزندانشان دارند، برسيد. سعي كنيد هميشه به اين فكر كنيد كه بچه‌هايتان چه نيازهايي دارند نه اينكه شما چه مي‌خواهيد. در نظر داشته باشيد كه كمك به كودكانتان جهت نگهداري يك ارتباط قوي و عاطفي با هر دو والد مهم‌ترين عمل براي كمك به فرزندانتان جهت سازگاري با طلاق است
دكتر بابك هوشمند
برداشت از وب سايت روزنامه سلامت
برداشت از وب سايت روزنامه سلامت
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر